125 milyon yıllık tüylü dinozor

Arkeologlar, geçmişte Çin’in Liaoning eyaletinde tüylere sahip olduğu bilinen dinozor türlerine ulaşmıştı. Ancak en son ortaya çıkarılan ve tamamı korunmuş üç fosilin, bugüne dek bulunan en büyük tüylü dinozorlara ait olduğu ifade edildi.

 

125 milyon yıl öncesine ait olan fosillerden en büyüğü, yaklaşık 10 metre uzunluğunda. Bilim insanları, canlıyken bir buçuk ton ağırlığında olduğunu tahmin ettikleri dinozorun, bugüne kadar keşfedilen en büyük tüylü dinozor olduğu kabul edilen Beipiaosaurus’un yaklaşık 40 katı olduğunu ifade etti. Büyük dinozorun yanındaki diğer iki yavru dinozorun her birinin ise yarım ton ağırlığında olduğu tahmin ediliyor.

 

Gün ışığına çıkarılan fosillerin, yaşamış en yırtıcı dinozor Tyrannosaurus rex’in akrabası olduğu elde edilen bir diğer bulgu. Dinozorların yok olmasına yakın bir dönemde, 60 milyon yıl önce yaşamış olan T. Rex, ataları olabilecek türlere kıyasla tüylere sahip değildi.
 

‘TÜYLERİN EVRİMİ’

Nature dergisinde dün yayımlanan araştırmada yer alan Çinli ve Kanadalı paleontologlar, yaptıkları keşfin, “Eski çağlarda dev tüylü dinozorların yaşadığının kanıtı olduğunu ve tüylü dinozorların evirimine yeni bir ışık tuttuğunu” belirtti.

 

Hangi türe ait olduğu tespit edilemeyen dinozorlara Latince ve Çincenin karışımı olan “güzel tüylü tiran” anlamındaki Yutyrannus huali adı verildi.

 

 

Pekin’deki Omurgalı Paleontoloji ve Paleontropoloji Ensititüsü’nden Xing Xu, “tüylerin sanıldığıın aksine çok daha fazla dinozorda bulunduğunu tahmin ettiklerini, özellikle etobur dinozorların ilk var oldukları dönemde tüylü olduklarını” ifade etti.

 

Araştırma ekibinin başındaki Xing, fosillerde buldukları tüylerin olgun kuşlardaki tüylere kıyasla civcivlerin sahip olduğu ince tüylere benzerlik gösterdiğini belirtti. Xing, bu kadar az gelişmiş tüylerin uçmaya kesinlikle imkan vermediğini belirtirken, dinozorların tüylerini başlıca yalıtım için kullandıklarını düşünüyor.

 

İKLİM DAHA SOĞUKTU

 

Amerikan Ulusal Tarih Müzesi’nden paleontolog Mark Norell, keşfin çok önemli olduğunu çünkü geçmişte dinozorların sadece yavruyken tüylere sahip olduklarını, yetişkinlikte tüylerini döktükleri inancının ortadan kalktığını” söyledi.

 

Araştırmada yer alan Kanadalı bilim insanı Corwin Sullivan ise ince tüylerin yalıtım amaçlı kullanılmasının yeni bir şey olmadığını belirtti. Sullivan, “Genelde büyük vücuda sahip hayvanlar ısıyı daha rahat koruyabilirler ve aşırı ısınma sorunu yaşarlar... Bu yüzden Yutyrannus biraz şaşırtıcı” dedi.

 

Araştırmacılar, buradan yola çıkarak, T.Rex’in dehşet saçtığı Kretase döneminden çok eski zamanlarda yaşamış olan Yutyrannus’un, daha soğuk bir iklimde yaşadığını tahmin ediyor. Öte yandan, bugün sıcak bölgelerde zürafa ve Afrika antilopu gibi  tüylü hayvanların yaşayabildiği örnek verilerek, Yutyrannus’un sıcak bir iklimde yaşadığı da düşünülebilir.

 

Tüylerin dinozorda nasış bir fonksiyon gördüğünün anlaşılabilmesi için, tüylerin vücudun ne kadarını kapladığı ve ne yoğunlukta olduğunun tespit edilmesi gerekecek. Çin ve Moğolistan’ın Gobi Çölü’nde bulunan fosiller üzerinde araştırmalar yapan Norell, “ En son bulgular, tüylü dinozorlara bakışımızı son 15 yıl içinde nasıl değiştiğini en iyi şekilde gösteriyor” dedi.