34 yıl sonra ilk!

1979 İran Devrimi'nden sonra birbirlerine zıt açıklamaları ile uluslarası kamuoyunda karşıt kutuplarda yer aldıklarını açıkça ilan eden ABD ile İran liderleri, 34 yıl sonra bir ilki gerçekleştirdi ve liderler 15 dakika telefon görüşmesi yaptı.

 

Ülkelerini 'Haydut devlet', 'Şeytan Amerika' diye adlandıran iki liderin telefonda 'Nükleer' konularda görüştüğü, liderlerin uzlaşı yolunda olumlu bir adım attıkları belirtildi. 

 

Beyaz Saray'da bütçe konusundaki açıklamasının başında sürpriz şekilde İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile görüştüğünü belirten Obama, ABD Dışişleri Bakanı John Kerry'i İran hükümetiyle diplomatik çabaların devam ettirilmesi için görevlendirdiğini söyledi.

 

Obama, "Cumhurbaşkanı Ruhani ve ben, bir anlaşmaya varmak için P5+1 ülkeleriyle koordinasyon içinde ve hızlı biçimde çalışmaya devam etmeleri için ekiplerimize talimat verdik. Bu süreç boyunca ABD olarak İsrail dahil bölgedeki müttefik ve dostlarla yakın temas halinde kalmayı sürdüreceğiz" dedi.

 

Obama, "Önümüzde yer alan zorlukların bilincindeyiz. Bu telefon görüşmesinin 1979 yılından beri bir ABD Başkanı ile bir İran Cumhurbaşkanı arasındaki ilk temas olduğu gerçeği, ülkelerimiz arasındaki derin güvensizliğin altını çiziyor, ancak aynı zamanda bu zorlu tarihin ötesine geçme umuduna işaret ediyor" dedi.

 

Çözüm için bir temelin olduğuna inandığını ifade eden Obama, İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney'in nükleer silahların geliştirilmesine karşı fetva yayımladığını hatırlattı. Obama, İran Cumhurbaşkanı Ruhani'nin İran'ın asla nükleer silah geliştirmeyeceğini belirttiğine dikkati çekerek, "İran'ın yükümlülüklerini yerine getirmesi bağlamında, İran halkının barışçıl nükleer enerjiye erişim hakkına saygı duyduğumuzu net biçimde ifade ettim. Dolayısıyla test, şu anda yürürlükte olan kapsamlı uluslararası yaptırımların hafiflemesini de sağlayabilecek, anlamlı, şeffaf ve teyit edilebilir eylemler olacak" diye konuştu.

 

Bu sorunu çözmenin, ABD ile İran arasında, karşılıklı çıkar ve saygıya dayanan yeni bir ilişkiye yönelik büyük bir ileri adım olarak hizmet edebileceğini ifade eden Obama, bunun, aynı zamanda, İran ile uluslararası toplum ve bölgedeki diğer ülkeler arasında daha iyi bir ilişkinin oluşmasını kolaylaştırmaya yardım edeceğini bildirdi. Obama, bu durumun, İran halkının olağanüstü potansiyellerini değerlendirmeleri ve Ortadoğu'ya daha fazla barış istikrar getirebilecek biçimde diğer kaygıların giderilmesi konularına da yardım sağlayabileceğine işaret etti.

 

Anlaşma yolunda zorluklar olabileceğini belirten Obama, "Şu anda her iki tarafın da, üzerinden gelinmesi gereken önemli endişeleri mevcut. Ancak diplomasiyi takip etme yönünde sorumluluğumuz bulunduğuna ve Tahran'daki yeni yönetimle birlikte ilerleme sağlama yolunda eşsiz bir fırsata sahip olduğumuza inanıyorum" dedi.

 

Obama, İran Cumhurbaşkanı Ruhani'ye, İran halkına olan derin saygısını da dile getirdiğini sözlerine ekledi. 

 

Ruhani'nin resmi twitter hesabında "İran ve ABD liderleri arasında telefon görüşmesinde Başkan Obama "Hüdahafız" (Allah'a emanet olun) Cumhurbaşkanı Ruhani ise "Have a nice day" (İyi günler) dedi" mesajı yayınlandı.