Paslanmaz Boru Çeşitleri
Paslanmaz borular, boru pazarının önemli bir bölümünü kaplar. Dayanıklılığı ve yüksek ve düşük sıcaklıklara dayanımı, korozyon direnci gibi özellikleri paslanmaz boruların uygulama alanını oldukça genişletmiştir. Aynı zamanda büyük hacimli paslanmaz borular, teknolojik süreçleri optimize etmeyi mümkün kılmıştır. Bu nedenle, paslanmaz borular geniş uygulama yelpazesine sahiptir.Paslanmaz Boru Çeşitleri
Paslanmaz borular, boru pazarının önemli bir bölümünü kaplar. Dayanıklılığı ve yüksek ve düşük sıcaklıklara dayanımı, korozyon direnci gibi özellikleri paslanmaz boruların uygulama alanını oldukça genişletmiştir. Aynı zamanda büyük hacimli paslanmaz borular, teknolojik süreçleri optimize etmeyi mümkün kılmıştır. Bu nedenle, paslanmaz borular geniş uygulama yelpazesine sahiptir.
Sanayinin hemen her yerinde paslanmaz borular bağlantı elemanlarıyla birlikte kullanılmakta ve önemli bir yer tutmaktadır. Gıdadan boyaya boyadan petro kimyaya kadar birçok sektörde boru hatları dayanıklı olması, korozyon ve oksidasyona karşı olan direnci ve yüksek hijyenikliği nedeniyle tercih edilmektedir. Sanayinin yanı sıra günlük hayatta da birçok alanda paslanmaz borularla karşılaşmaktayız. Parlak yüzeyleri ve dekoratif görünüşleriyle birçok alanda dekoratif amaçlarla paslanmaz borular kullanılmaktadır. Peki hayatımızın her alanında var olan paslanmaz boru çeşitleri nelerdir ? Paslanmaz borular üretim türlerine, kaynak işleminin niteliğine ve yüzeylerine göre sınıflandırılırlar.
1.Üretim Türlerine Göre Paslanmaz Borular
Paslanmaz borular üretim türlerine göre 2 ye ayrılmaktadırlar. Bu ayrım paslanmaz çekme boru ve paslanmaz dikişli boru olarak yapılır.
a.Paslanmaz Çekme Borular
Paslanmaz çekme borular genellikle yüksek basıncın olduğu yerlerde kullanılır. Bunun nedeni çekme boruların basınç dayanımının dikişli borulara oranla daha yüksek olmasından kaynaklanmaktadır. Basınç dayanımının yüksek olmasının en büyük sebebe ise boruların tek parça olarak dökülmesinden kaynaklanmaktadır. Çekme borular ilk olarak sıcak halde çeşitli kalıplara dökülerek yuvarlak form kazandırılır. Yuvarlak form kazanan borular içlerinden ölçülerine göre geçirilen malafalar ile iç çap ölçüsüne getirilirler. İç çap ölçüsü tam olarak tutturulabilmek için malafa birkaç kez geçirilerek ölçü milimetrik oranda tutturulur. Daha sonra ise dış çapı istenilen ölçüye getirmek amacıyla silindirlerin arasından geçirilerek dış çap ölçüsünü tam olarak oluşması sağlanır. Bu işlemlerden sonra boru soğumaya bırakılır. Boru soğuduktan sonra silindirin üzerinde bıraktığı lekelerin temizlenmesi için asitlenir ve temizlenir. Temizleme işleme son işlemdir ve boru bundan sonra kullanıma hazır hale gelir.
Dikişsiz paslanmaz çelik borular yani paslanmaz çekme borular yüksek mekanik yüklere dayanabilir, uzun ömürlüdür ve yüksek basınca dayanıklıdır, bu nedenle sık sık boru hatlarının kritik bölümlerinde, yüksek sıcaklıktaki buharlı ısıtma sistemlerinde, enerji sektöründe, kimya endüstrisinde, kağıt hamuru ve tekstil endüstrisinde kullanılırlar.
b.Paslanmaz Dikişli Borular
Paslanmaz çekme borulara oranla basınç dayanımları daha düşüktür. Bunun nedeni ise oluşumlarında kaynak kullanılmasıdır. Dikişli borular genellikle düşük basınçlı hatlarda ve dekoratif amaçlar için kullanılmaktadır. Paslanmaz sacların belirli ölçülerde bant şeklinde kesilmesiyle paslanmaz dikişli boru yapımı başlar. Daha sonra kesilen bantlar tekerlek şeklinde kalıpların arasından geçerek form kazanmaya başlar. Birçok kalıptan geçtikten sonra bant halinde makineye giren sac yuvarlak forma ulaşır. Yuvarlak forma ulaşan saclar bant üzerinde ilerlerken bir makine tarafından kaynak yapılarak boru halini alır. Daha sonrasında borular tavlamaya girerek tavlanır. Tavlama işlemi sona erdikten sonra paslanmaz borular istenilen ölçülerde kesilir son olarak ise kaynak nedeniyle oluşan çapağı temizlemek amacıyla kaynak yerleri zımpara taşı kullanılarak zımparalanarak kullanıma hazır hale getirilirler.
2. Kaynak Türüne Göre Paslanmaz Borular
Bu yöntemde, bir tünel fırınına gönderilen ve 1300 dereceye kadar ısıtılan çelik şeritler kullanılır. Isıtıldıktan sonra bu şeritlere hava üflenir ve sıcaklık 100 derece daha arttırılır. Ardından sıcak şerit, bir kalıp ve kaynak makinesinden geçirilerek belirli bir şekil elde edilir. Kenarlar basınç altında kaynaklanır.
b.Asal gaz kaynağı
Yüksek alaşımlı boruların imalatında asal gaz kaynağı kullanılır. Dikişin kalitesini arttırmak için argon, helyum, karbondioksit gazları kullanılmaktadır. Bu tür borular tam sızdırmazlık sağlarlar.
c.Elektrikli kaynak
Elektrikli kaynak en yaygın teknolojilerden biridir. Çelik saclar soğuk halde şekillendirilir, kenarlar elektrik ark kaynağı kullanılarak kaynaklanır. Boru, belirtilen parametreleri elde etmenizi sağlayan bir kalibrasyon fabrikasında kalibre edilir.
3.Yüzeylerine Göre Paslanmaz Borular
a.Mat Yüzeyli Paslanmaz Borular
Borular üretimden çıktıklarında yüzeyleri mat halde bulunmaktadır. Bu boruların kaynak yüzeylerinin taşlanıp kullanıma sunulmuş hali mat boru olarak adlandırılır.
b.Satine Yüzeyli Paslanmaz Borular
Satine yüzeyli paslanmaz borular üretimden çıktıktan sonra boru satine makinesinde satine işlemine tabii tutulurlar. Satine işlemi borunun teker halindeki zımpara taşlarının arasından geçmesiyle yapılan bir işlemdir. Bu işleme 320 grid zımpara taşı kullanılır. İşlemde kullanılan zımpara taşının hassasiyetine grid adı verilmektedir. Grid ölçüsü ne kadar büyükse boru o kadar parlak olacaktır.
c.Polisajlı Paslanmaz Borular
Boru üretimi sonrası satine işlemine tabii tutulur. Bu işlemin ardından 600 grid zımpara taşıyla parlatılan borular daha sonrasında keçeler ve parlaklığı arttıran bir macunla tekrardan temizlenir. Temizleme işlemi sona erdikten sonra ise boru yüzeyi 600 gride ulaşmış yani ayna yüzeyli polisajlı paslanmaz boru halini almıştır.
Bu yazımızda sizlere paslanmaz boru çeşitleri hakkında bilgiler vermeye çalıştık. Elimizden geldiğince paslanmaz borular ile ilgili her detayı anlatmaya ve neden paslanmaz sorusunu aklınızdan biraz daha silmeye çalıştık.