Bireysel emeklilik (BES) nedir?
7 milyona yakın kişinin emekliliği için birikim oluşturduğu bireysel emeklilik sistemine biraz daha yakından bakalım.
7 milyona yakın kişinin emekliliği için birikim oluşturduğu bireysel emeklilik sistemine biraz daha yakından bakalım. “Bireysel emeklilik nedir?” sorusunu en basit şekilde açıklamaya çalışırsak, emeklilik dönemi için birikim ya da ek gelir elde edilmesine imkan sağlayan, devlet aracılığıyla cazip destekler sunan, tamamen gönüllü katılım esasına dayalı özel bir yatırım ve tasarruf sistemi olarak düşünebiliriz. Bireysel emeklilik sisteminde (BES) geleceğe yönelik olarak birikim oluşturan kişiler katılımcı olarak adlandırılır. Katılımcılar kendi adlarına açılan bireysel emeklilik hesaplarında düzenli olarak katkı payı öderler. BES’te ödenen katkı payları yine katılımcıların tercih ettiği emeklilik yatırım fonlarında değerlendirilmeye başlar. Katılımcılar ödedikleri katkı paylarının değerleneceği emeklilik yatırım fonlarını serbestçe belirleyebildiği gibi robot danışman gibi hizmetlerden faydalanarak yatırımlarının kendilerine en uygun fonlarda otomatik olarak değerlenmesini de sağlayabilirler. Katkı paylarının takibe gerek kalmadan kolayca ödenebilmesi için kredi kartı talimatı verilebiliyor. Kredi kartı kullanmak istemeyen katılımcılar ise banka şubeleri aracılığıyla hesaptan ödeme talimatı vererek ödemelerini gerçekleştirebiliyorlar.
BES’in en cazip özelliklerinden biri de devlet katkısı. Her yıl belirlenen bir limit dahilinde, katılımcılar ödedikleri katkı paylarının %25’i oranında devlet katkısı alırlar. Yani BES’te ödenen 100 TL, aslında 125 TL olarak değerlenmeye başlar diyebiliriz. Katılımcılar bu benzersiz teşvikten faydalanmak için düzenli katkı paylarının yanı sıra ek olarak katkı payı da yatırabilirler. Devlet katkısına hak kazanmak için katılımcıların sistemde belirli bir süre boyunca kalmaları gerekiyor. Bireysel emeklilik, emeklilik dönemi için uzun vadeli birikim yapmaya yönelik bir sistem olduğundan elde edilen fayda, sistemde kalınan süreye bağlı olarak artış gösteriyor.
BES şeffaf ve sürekli olarak denetlenen bir yapıya sahip. Katkı paylarının değerlendirildiği emeklilik yatırım fonlarının performansı, ödenen katkı payları, katkı paylarına karşılık yatan devlet katkıları gibi tüm unsurlar katılımcıların her an erişebileceği platformlardan görüntülenebiliyor. Şirketler bu unsurlara ilişkin bilgileri ayrıca düzenli olarak katılımcılarla da paylaşıyor.
Sistemde 18 emeklilik şirketi faaliyet gösteriyor. Katılımcılar bireysel emeklilik hesabını açtırmak istediği emeklilik şirketini serbestçe belirleyebiliyor. Kamu ya da özel sektör sermayeli olarak faaliyet gösteren bu emeklilik şirketleri banka şubeleri, acenteler ve direkt satış ekipleri aracılığıyla emeklilik ürünlerinin satış ve tanıtım faaliyetlerini gerçekleştiriyor. Teknolojinin gelişimi ve mevzuatın izin vermesiyle bireysel emeklilik hesaplarının online olarak katılımcı tarafından satın alındığı örnekler de karşımıza çıkıyor.
Emeklilik döneminde elde edilecek birikim ya da gelir seçeneğinin yanı sıra emeklilik şirketleri katılımcıların bugün de faydalanabilecekleri bazı avantajlar sunuyor. Sosyal güvenlik danışmanlığı, acil ambulans hizmeti, anlaşmalı sağlık kuruluşlarında indirim, yatırım danışmanlığı, alışveriş indirimleri gibi çeşitli konularda ücretsiz ya da indirimli ek hizmetler sunulan emeklilik planları bulunuyor. Katılımcılar tüm bu unsurları göz önünde bulundurarak kendilerine en uygun emeklilik şirketini ve emeklilik planını tercih ederek rahat bir emeklilik için ilk adımı atabilirler.