Hakimler Kurulu’nu görüştüler

Yeşil renkte yazılan maddeye göre TBMM, 11 üyeli Hakimler Kurulu’nun tüm üyelerini seçecek.

Yeni Anayasa çalışmaları çerçevesinde BDP’li Bengi Yıldız başkanlığında toplanan Yazım Komisyonu, Hakimler Kurulu başlıklı maddeyi müzakere etti. Toplantıda Hakimler Kurulu başlıklı 128. Madde yeşil olarak şu şekilde yazıldı:

"Hâkimler Kurulu

Madde 128. (1) Hâkimler Kurulu on bir üyeden oluşur. Kurul, kendi üyeleri arasından üye tamsayısının salt çoğunluğu ve gizli oyla bir başkan seçer. Adalet Bakanı gerekli gördüğü hallerde toplantılara katılır ve oy hakkı olmaksızın toplantılara başkanlık eder.

(2) Kurul üyelerinin ikisi Yargıtay Genel Kurulu, ikisi Danıştay Genel Kurulu, ikisi meslekte on beş yıl çalışmış kürsü hâkimlerinin kendi aralarından liyakat ve başarı gibi kanunda gösterilen nitelikler dikkate alınarak her üyelik için gösterecekleri üç kat aday arasından TBMM tarafından seçilir.

Yargıtay Genel Kurulu, Danıştay Genel Kurulu ve kürsü hâkimleri tarafından yapılacak seçimlerde her üye ve hâkim sadece bir adaya oy verir. Kurulun üç üyesi yükseköğretim kurumlarının hukuk, kamu yönetimi ve siyaset bilimi dallarında en az on beş yıl görev yapan öğretim üyeleri; ikisi mesleğinde fiilen on beş yıl çalışmış avukatlar arasından her üyelik için gösterecekleri üç kat aday arasından TBMM tarafından seçilir.

(3) TBMM, kurul üyelerini, üye tamsayısının üçte iki çoğunluğunun gizli oyu ile ayrı ayrı seçer. Üçüncü turda yeterli çoğunluğun bulunamaması halinde seçim, her üyelik için aday olanlar arasından çekilecek kurayla tamamlanır.

(4) Kurul üyelerinin görev süresi dört yıldır. Süresi biten üye yeniden seçilemez.

(5) Kurul, ehliyet, liyakat ve kanunda gösterilen diğer esaslara göre hâkimlerin mesleğe kabul, atanma, disiplin ve diğer özlük işlemleri ile kanunla verilen görevleri yürütür.

(6) Hâkimlerin denetimi ve soruşturulması Kurul Başkanının izniyle, Hâkimler Kurulu başkanına bağlı hâkim müfettişler tarafından yapılır.

(7) Kurul, Adalet Bakanının, mahkemelerin kaldırılması veya yargı çevresinin değiştirilmesine dair teklifini karara bağlar.

(8) Kurul üyeleri, özel ve resmi başka hiçbir görev yapamaz.

(9) Kurulun çalışma usul ve esasları ile teşkilat yapısı, yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı ilkelerine göre kanunla düzenlenir."

MADDE NOTLARI

Öte yandan AK Parti, 1. fıkranın 2. cümlesindeki ‘oy hakkı olmaksızın’ ibaresine katılmadığını belirtti. CHP, maddede uzlaşma olmaksızın Adalet Bakanı’nın Kurul toplantılarına katılması hususuna katılmadı. AK Parti, üçte iki yerine beşte üç oranını tercih etti ve kura usulüne katılmadı.

MHP, Kurul üye sayısının artırılmasını, baro ve üniversitelerden gelecek üye sayısının düşürülmesini, 2. Fıkranın son cümlesindeki Meclisten doğrudan seçime karşı çıktı. Öğretim üyelerinin ve avukatların kurumlarınca her aday için ayrı oy kullanmasını ve her boş kadroya en az üç aday belirlenmesini önerdi. Bu adaylar arasında TBMM üçte iki çoğunlukla Hâkimler Kuruluna üye seçer ve bu çoğunluk sağlanamadığı takdirde kura ile belirlenir, görüşünü dile getirdi.

CHP, MHP ve BDP, mesleğe adaylık aşamasında yapılacak sınavın, mesleğe kabul sürecinin bir parçası olması sebebiyle Kurul tarafından yapılması hususunun ‘Hâkimlik mesleği ve teminatı’ maddesinde değerlendirilmesi ve eklenmesi gerektiğini dile getirdi.