İsviçre de zorunlu askerliğin kaldırılmasını oylayacak

Avrupa ülkelerinin profesyonel askerliği tercih etmelerine rağmen hala bu konuda direnen az sayıda ülkelerden olan ve AB üyesi olmayan İsviçre ve Norveç’te zorunlu askerlik halen devam ediyor. Bu yıl içinde ise İsviçre'de de gönüllü askerlik için referandum yapılacak.

 

Soğuk Savaş döneminin sona ermesini tetikleyen Berlin Duvarı’nın yıkılmasıyla dağılan Sovyet rejiminin oluşturduğu yeni ülkeler için artık barış ve demokrasi ortamı hiç olmadığı kadar önemli. Eskiden kendilerine düşman olarak gördükleri ülkelerle mümkün olduğunca iyi geçinmeye çalışan başta Doğu Avrupa ve Baltık ülkeleri için ekonomik ilişkiler hayati önem taşıyor. 21. yüzyıla bu felsefeyle giren Avrupa kıtasında dış tehdit figürlerinin azalması ve ekonomik daralmanın baş göstermesi ile ilk neşter askeri harcamalara ve milli orduların kapasitesine vuruldu. 

 

2000’li yıllarla birlikte 17 Avrupa ülkesi zorunlu askerlikten gönüllü ve profesyonel orduya geçmiş durumda. Yeni katılımlarla birlikte 27 üyesi bulunan Avrupa Birliği’nde altı ülke (Avusturya, Danimarka, Finlandiya, Yunanistan, Kıbrıs, Estonya) hariç diğer üye ülkelerde zorunlu askerlik kaldırıldı. Genel anlamda ise Avrupa Kıtası’nda yer alan 43 ülkenin üçte ikisinde profesyonel ordu hizmet veriyor. 

 

PROFESYONEL ORDUYA GEÇİŞ

 

Bir önceki yüzyılda ülke sınırlarını dış tehditlere karşı korumakla yükümlü olan askeri birlikler artık daha çok uluslararası tehditlere müdahale eden NATO, BM ve AB altındaki görevlere yoğunlaşmış durumdalar. Bu gerçekler ise askerlik hizmet süresinin ve askeri kontenjanların azalmasına zemin hazırladı. Profesyonel orduya geçiş süresine ise Ana Kıta’da ilk öncülük eden Fransa oldu. Fransa'yı 2005 yılında İtalya ve 2011 yılında Almanya takip etti. Profesyonel orduya geçiş kararı alan Almanya’nın en büyük endişesi ise normal şartlarda askerlik hizmetini yerine getirmesi gereken gençlerin üçte ikisinin sivil hizmet seçeneğini tercih ederek yaşlıların bakım evlerinde istihdam edilmesi idi. Alman gençler askerlik hizmeti yerine devlet kademelerinde görev alarak hem ordunun bütçesinin artmasına engel oldu hem de sağlık sektörü gibi önemli bir alanda boşluğu doldurdu. 

 

TARAFSIZLIK MI ETKEN YOKSA CUMHURİYETÇİLİK Mİ?

 

Askerlik hizmetinin iptal edilmesi ülkelerin siyasi duruşlarıyla ne kadar ilgili? Swissinfo’nun konuyla ilgili sorularını cevaplayan Zürih Teknik Üniversitesi Ordu Akademisi sosyologlarından Prof. Szvircsev Tresch askerlik müessesesinin ülkelerin tarafsız veya cumhuriyetçi duruşlarından ziyade lokal sebeplerin daha ön planda olduğunu belirtiyor. Mesela Avrupa’da tarafsızlık ilkesini benimsemiş İsveç 2010 yılında zorunlu askerliğe elveda derken komşusu bir başka tarafsız ülke Finlandiya ise tarihsel geleneklerini neden göstererek zorunlu askerlik hizmetine devam ediyor. İrlanda ise Büyük Britanya ile yaşadığı sorunlar yüzünde hiçbir zaman askeri bir orduya sahip olmamış. Akademisyen Tresch askerlik hizmetinin seçiminde ülkelerin bazı siyasi tercihlerinin rol oynadığını vurgularken örnek olarak kuruluşunda cumhuriyet temelleri olan Kuzey ülkelerini, İsviçre’yi ve Almanya’yı gösteriyor. Bu ülkeler uzun süre zorunlu askerlik hizmetine devem ettikleri gibi bununla birlikte her zaman asker adaylarının sivil savunmada yer alma gibi bir tercihleri de vardı.

 

AVUSTURYA’DA PROFESYONEL ORDU HALK TARAFINDAN KABUL GÖRMEDİ!

 

Geçen hafta sonuçlanan ve ilk kez yapılan halkoylaması sonuçlarına göre halkın yüzde 60’ı zorunlu askerliğin devamı yönünde oy kullandı. Katılımın yüzde 50 ile beklentilerin oldukça üstünde olduğu halkoylamasında sadece başkent Viyana’da profesyonel orduya geçilmesini isteyenler çoğunluğu oluşturabildi. Bu sonuçlara göre genç seçmenlerin askerliğin kalkması yönündeki çabaları meyve vermezken, 6 ay silah altında ya da 9 ay sosyal hizmet yapılarak yerine getirilen askerlik hizmeti aynı şekilde devam edecek.

 

İSVİÇRE’DEKİ ‘BARIŞSEVERLERİN’ MÜCADELESİ

 

‘Silahsız bir İsviçre için’ GSsA oluşumu bu konuda ülkede mücadele veren bir sivil toplum kuruluşu. Zorunlu askerlik hizmetinin sona ermesi için mücadele eden kuruluşun geçen Aralık ayında meclise sunduğu referandum teklifi kabul edildi. Sol ve Yeşil Partiler tarafından desteklenen oluşum askerlik hizmetinin tamamen gönüllü olma prensibiyle hareket etmesini istiyor. 2013 yılındaki bir referandum takvimine dahil edilmesi planlanan teklif için geçmiş yaşanan tecrübeler ise pek iyi sonuçlar doğurmamıştı. 1989 yılında halkın önüne gelen benzer teklif sadece yüzde 35,6 oranında destek görmüştü. 

 

İSVİÇRE SİLAHLI KUVVETLERİ

 

İsviçre ordusunda askerlik sistemi zorunlu askerlik hizmeti ve milis ordu temeline dayanıyor. İsviçre vatandaşları zorunlu askerlik hizmetine tabi fakat kadınlar ve yurtdışında yaşayan vatandaşlar için askerlik hizmeti gönüllülük esasına dayanıyor. Askerlik çağına gelmiş adaylar için askeri eğitim silahlara göre değişen 18 ila 21 hafta. Daha sonraki zamanda ise her yıl 3 hafta süre ile tekrar eğitimler veriliyor. Tekrar eğitimlerle birlikte bir asker için toplam askerlik hizmeti 260 gün. Asker adayı eğer isterse bu eğitimleri blok halinde alabiliyor. Fakat bu durumda askerlik süresi 300 gün oluyor. 1996 yılından itibaren zorunlu askerlik hizmeti yerine adaylara sivil devlet hizmeti yapabilme tercihi verildi. Fakat bunun süresi yüzde 50 daha uzundur. Askerlik hizmetini yapmak için elverişsiz olduğunu beyan eden adaylar ise hizmet yükümlülüğünün sonuna kadar yıllık gelirlerinin yüzde 3’ünü askeri vergi olarak ödemek zorunda.

 

İsviçre Ordusu’nda güncel olarak kayıtlı 154 bin 373 asker bulunuyor. Bunların 31 bin 767’si yedek asker. 2012 yılında 23 bin 600 genç temel askerlik hizmetini yaptı. Ordu içinde bin 034 kadın asker bulunurken 2 bin 650 askerde profesyonel anlamda ordu kademesinde bulunuyor.