Özürlüye "ayrı" sınav

 Yönetmelikle, devlet memurluğuna atanacak özürlülerin alımına ilişkin olarak özür grupları ve eğitim durumları itibarıyla yapılacak merkezi sınav ve kura usulüne, buna göre yerleştirme işlemine, özürlülerin hangi işlerde çalıştırılacakları ile istihdamlarının takip ve denetimine, istatistiki bilgilerin temini ve tutulması ile ilgili diğer hususlara ilişkin esas ve usullerinin belirlenmesi amaçlanıyor. 

   
Yönetmeliğe göre, Devlet Personel Başkanlığı, yönetmelikte yer verilen esas ve usullere göre özürlü memur alımı amacıyla Özürlü Memur Seçme Sınavını (ÖMSS) gerçekleştirecek. 

     
ÖMSS, ortaöğretim, ön lisans veya lisans düzeyinde eğitim veren kurumlardan mezun olan özürlüler için eğitim durumları ve özür grupları itibarıyla sınav sorusu hazırlanması, değerlendirilmesi ile özürlülerin bu sınavlarda ulaşabilirlik şartları oluşturularak yapılacak. 

     
Kura, 657 sayılı kanunun 41. maddesine göre devlet memuru olabilmek için aranan asgari eğitim şartını haiz eğitim veren kurumlardan mezun olan özürlülerden kamu kurum ve kuruluşlarına, tercihlerine göre yerleştirileceklerin tespiti amacıyla noter huzurunda gerçekleştirilecek. Kura çekimini, kura başvurusunda bulunan adaylar da izleyebilecek. 

     
ÖMSS'de istekleri halinde özürlülere özür grubuna uygun refakatçi temin edilecek. 

     
Kamu kurum ve kuruluşları, kanunlar ile tüzük ve yönetmeliklerde yer alan özel hükümler haricinde, yerleştirme yapılmasını talep edecekleri kadrolar için üst yaş sınırı tespit edemeyecek. 

     
Yerleştirme sonuçlarına göre özürlülerin devlet memuru kadrolarına atanmaları, ilgili kamu kurum veya kuruluşunca yapılacak. 

     
Kamu kurum ve kuruluşlarına tercihlerine göre yerleştirilecek özürlülerin tespiti amacıyla yapılacak ÖMSS ve kuranın içeriğine, eğitim durumu ve özür grupları itibarıyla ÖMSS'nin yapılacağı yer ve zamana, ÖMSS ve kuranın duyurulmasına, ÖMSS'de eğitim durumları ve özür grupları itibarıyla yer alacak konular ile testlere ve bunların ağırlıklarına, puan türleri ve hesaplama yöntemine, özür grupları itibarıyla öngörülecek sınav sürelerine, uygun refakatçi temin edilmesine, adayların ÖMSS ve kuraya başvurusuna, tercih sayılarına, ÖMSS'de alınan puanlara ve kuraya ilişkin olarak yapacağı tercihlere göre yerleştirilmesine, yerleştirme sonuçlarının adaylara ve kurumlara bildirilmesine ilişkin esas ve usuller, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığının görüşü alınarak Devlet Personel Başkanlığınca gerçekleştirilecek. 

   
 Bu hususları, başkanlık adına merkezi sınav ve kura işlemlerini sonuçlandıran ve bu sonuçlara göre yerleştirmeyi gerçekleştiren kurum veya kuruluşça merkeze yaptırılması halinde ise bakanlığın görüşü alınarak, Devlet Personel Başkanlığı ve kurum veya kuruluşça müştereken belirlenecek. 

     
Kamu kurum ve kuruluşlarının özürlü personel kontenjanı açığı göz önünde bulundurularak ÖMSS ve kuranın yapılacağı tarihler Devlet Personel Başkanlığınca ya da başkanlık ile merkezi sınav ve kura işlemlerini sonuçlandıran ve bunlara göre yerleştirmeyi gerçekleştiren kurum veya kuruluşça birlikte belirlenecek. 

   
 ÖMSS ve kuranın tarihi, başvuru tarihi, başvurunun ne şekilde ve nereye yapılacağı Resmi Gazete'de, Türkiye genelinde yayımlanan yüksek tirajlı bir gazetede ve Devlet Personel Başkanlığının resmi internet sitesinde duyurulacak. 

     
ÖMSS, kurum ve kuruluşların özürlü kontenjan açığı bulunduğu sürece, devlet memuru olarak atanacaklar için açılan diğer sınavlardan ayrı zamanlı olarak yapılacak. 

   
 Sınav soruları, özür grupları itibarıyla özürlülerin bilgi, yetenek ve becerilerini ölçecek şekilde; işitme, dil ve konuşma ile zihinsel özürlüler için ayrıca öğrenme ve algılama düzeyleri ile dil gelişimleri ve sözel iletişim güçlükleri esas alınmak suretiyle ayrı ayrı hazırlanacak. 

     
ÖMSS, özür grupları ve ulaşabilirlikleri göz önüne alınarak uygun ortamlarda yapılacak ve sınav sonuçları, adayların adreslerine postayla gönderilecek. Sınav sonuçları ayrıca diğer iletişim araçlarıyla da duyurulabilecek. 

     
ÖMSS sonuçları iki yıl süreyle geçerli olacak. Ancak bu süre içinde yeni bir sınavın yapılamaması durumunda sınav sonuçları, bir sonraki sınava kadar geçerli olmaya devam edecek. 

     

-Özürlülere tahsis edilecek kadrolar- 

     

Özürlülere tahsis edilecek kadroların tespitinde, ilgili kurum veya kuruluşun, yurtdışı teşkilatı hariç, toplam dolu memur kadro sayısının yüzde 3'ü dikkate alınacak. 

   
 Kurumlar, hizmet gereklerine göre özürlülere tahsis edecekleri münhal kadrolarını, ÖMSS sonuçlarına veya kura usulüne göre yerleştirme yapılmasını sağlayacak şekilde farklı eğitim, sınıf ve unvanlar itibarıyla hazırlamak zorunda olacak. 

     
Özürlülerin istihdam edileceği uygun münhal kadro bulunmadığı takdirde genel hükümlere göre diğer münhal kadrolarda unvan değişikliği yapılarak gerekli kadrolar temin edilecek. Özürlü personelin istihdam edileceği birimler, ilgili kurum veya kuruluşça belirlenir. 

   
 Özürlü alımı yapılabilecek memur kadrolarına ilişkin Nitelik-Kod Kılavuzu, Devlet Personel Başkanlığınca hazırlanacak ve kılavuzda özürlü alımı yapılacak kadrolara ilişkin olarak eğitim durumuna göre program adları, cinsiyet ile bonservis, sertifika ve benzeri belge ve özel şartlar yer alacak. Kamu kurum ve kuruluşları, yerleştirme için kılavuza belirtilenler dışında ayrıca özel nitelik belirleyemeyecek. 

     
Yerleştirme işlemi için "Tercih Kılavuzu" ve "Tercih Formu" hazırlanacak. Kılavuzda tercihlerin alınması, yerleştirmenin yapılması, yerleştirme sonuçlarının bildirilmesi, kamu kurum ve kuruluşlarının eğitim durumu ve özür grubu itibarıyla koşulları belirlenmiş münhal kadrolarının unvanı ve sayısı, bu kadrolar için aranacak nitelikleri kapsayan bilgiler bulunacak. 

     
Adaylar, ÖMSS veya kura sonuçlarına göre yerleştirilmek istedikleri kadroları, forma yazarak, kodlayacak ve belirlenen yolla teslim edecek. 

     
Özürlü adaylar ÖMSS ve/veya kura işlemleri sonuçlarına göre devlet memuru kadrolarına yerleştirilecek. 

     
Adayların kadrolara yerleştirilmeleri; eğitim durumları ve özür gruplarına ilişkin şartları taşımaları kaydıyla, ÖMSS puanları, tercihleri, kadro sayıları ve koşulları göz önünde tutulmak suretiyle yapılacak. Yerleştirme işlemlerinde, diğer koşullar saklı kalmak kaydıyla, yerleştirmenin yapıldığı tarihte aynı adaya ait geçerlilik süresi bitmeyen sınavlardan alınan en yüksek ÖMSS puanı dikkate alınacak ve aynı puanı alan adaylar arasından diploma tarihi itibarıyla önce mezun olmuş olana, bunun aynı olması halinde yaşı büyük olana, her ikisinin de aynı olması durumunda ise sınav sonucu yeni açıklanan adaya öncelik tanınacak. 

     
Milli Eğitim Bakanlığınca yapılacak özürlü öğretmen atamalarına ilişkin yerleştirme işlemleri, ÖMSS sonuçlarına göre bakanlıkça yapılacak. 

     

Kura ile yerleştirme- 

     

Adaylar, "Tercih Kılavuzunda" kura ile yerleştirme talep eden kamu kurum veya kuruluşlarından durumlarına uygun koşulların bulunduğu kadrolar için tercihte bulunmak suretiyle yerleştirme talebinde bulunabilecek. 

     
Tercih edilen kadrolara birden fazla istekli olması halinde, istekliler arasında kura çekilerek ilgili kadrolara yerleştirilecek adaylar tespit edilecek. 

   
 Kılavuza göre belirledikleri tercihleri dışında, tercih edilmeyen münhal kadrolara genel kurayla yerleştirilme talebinde de bulunabilecek olan adaylar, kılavuzda belirtilen tarihte; eğitim durumuna ve özür grubuna ilişkin şartları taşımaları kaydıyla, tercihleri, kadro sayıları ve koşulları göz önünde tutulmak suretiyle, kamu kurum ve kuruluşlarına ait münhal kadrolara yerleştirilecek. 

     
Yerleştirme sonuçları, ilgili kurum ve kuruluşlar ile yerleştirilen adaylara bildirilecek. 

     
Yönetmelik hükümleri çerçevesinde, herhangi bir kadroya yerleştirilen adaylar, iki yıl geçmedikçe tekrar yerleştirilemeyecek. 

   
Adaylar, yerleştirildikleri kamu kurum ve kuruluşlarına, atanmak üzere gerekli belgelerle birlikte süresi içinde başvuracak. 

     
Kamu kurum ve kuruluşları, yerleştirmeye ilişkin olarak atamaya yetkili amirin onayı ile beş kişiden oluşan bir değerlendirme komisyonu kuracak. Komisyon, atanmak üzere bildirilen adayları, aranılan nitelikler yönünden inceleyerek, nitelikleri uyanların atamalarının yapılmasını teklif edecek. 

   
 Yerleştirilen adaylar, kamu kurum ve kuruluşlarınca başka bir sınav veya mülakat yapılmaksızın, ilan edilmiş kadrolara doğrudan atanacak. Ancak, atama için öngörülen koşullara uymayan veya gerekli belgeleri süresi içinde getiremeyen adayların atamaları yapılmayacak. 

   
ÖMSS'de yüksek puan almak, kamu kurum ve kuruluşlarında görev almada tek başına bir hak teşkil etmeyecek. 

     

-İşyerlerinin özürlülerin çalışma şartlarına göre düzenlenmesi- 

     

Kamu kurum ve kuruluşları çalışma yerlerini ve eklentilerini, özürlülerin erişebilirliğine uygun duruma getirmek, özürlülerin çalışmalarını kolaylaştıracak gerekli tedbirleri almak ve özürlülerin görev yaptıkları kadronun gereği olan işleri yapabilmeleri için özür durumlarına göre gerek duyulan yardımcı ve destekleyici araç ve gereçleri temin etmek zorunda olacak. 

     
Belirli bir mesleği olan özürlülerin meslekleri ile ilgili işlerde çalıştırılmaları esas olacak. Belirli bir mesleği olmayan veya mesleğine uygun kadro bulunmayan özürlüler ise özür durumlarına göre yapabilecekleri hizmetlere ait mevcut kadrolarda çalıştırılacak. Özürlüler, özürlülüklerini artırıcı veya ek özür getirici işlerde çalıştırılamayacak. 

     
Yönetmelik hükümlerine göre özürlü kapsamına girenlerin, ÖMSS dışındaki personel alımı usullerine göre devlet memuru kadrolarına atanmalarında veya yerleştirilmelerinde genel hükümler uygulanacak. 

     
Yönetmelikle, 20 Ağustos 2004 tarihli ve "Özürlülerin Devlet Memurluğuna Alınma Şartları ile Yapılacak Yarışma Sınavları Hakkında Yönetmelik" yürürlükten kaldırıldı. 

     
Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan özürlü memur alımına ilişkin sınavlardan sonuçlanmış, ancak atama işlemleri sonuçlanmamış işlemler hakkında, işlemlerin başlatıldığı tarihte yürürlükte bulunan yönetmelik hükümlerinin uygulanmasına devam edilecek.