"Rusya'nın yeni lidere ihtiyacı var"

Gorbaçov, kendisine karşı 19 Ağustos 1991'de yapılan ve Sovyetler'in dağılmasına yol açtığı belirtilen darbenin yıl dönümü öncesinde yaptığı açıklamada, Başbakan Vladimir Putin'in liderliğini yaptığı Birleşik Rusya Partisi'nin (BRP) Sovyetler Birliği dönemindeki Komünist Parti'nin kötü bir kopyası olduğunu ileri sürdü. 

     
Rusya'nın Putin'in devlet başkanlığı sırasında iptal edilen, valilerin ve parlamentodaki milletvekillerinin doğrudan seçimi sistemini yeniden getirmesi gerektiğini ifade eden Gorbaçov, "Dürüst seçimlere ihtiyaç var: Tek sandıklı seçimler, valilerin doğrudan seçimi gibi... İnsanların bir şeylerin kendilerine bağlı olduğu hissine sahip olması gerekiyor" dedi.

     
Sivil toplum örgütlerinin, meslek kuruluşları ve sendikaların şemsiye örgütü olan Putin yanlısı "Halk Cephesi" oluşumunu da eleştiren Gorbaçov, "Gereksiz bazı gruplar ve bazı cepheler keşfettiler" diye konuştu. 

     
Putin'e yönelik kişisel eleştiri yapmaktan kaçınan Gorbaçov, Putin'in Sovyetler Birliği'nin çöküşünden sonraki ilk 10 yıl içindeki ekonomik çöküş ve kaostan ülkeyi kurtararak istikrarı sağladığı için övgüye değer buldu, ancak oluşturduğu seçim sistemini de sert şekilde eleştirmekten kaçınmadı. 

     
Seçimlerdeki manipülasyonların ülkeyi geri götürdüğünü ileri süren Gorbaçov, "Hükümetin üst tabakasında değişiklik olmalı. Siyasi rekabetin yokluğu, şaibeli seçimler ve artan yolsuzluk Rusya'nın gelişimini engelledi" ifadesini kullandı. 

     
Demokratik adımların kademeli bir şekilde atılması halinde Sovyetler Birliği'nin varlığını hala sürdürüyor olabileceğini savunan Gorbaçov, o dönem bazı yardımcılarına aşırı şekilde güvendiğini ve Komünist Parti'deki reformlarda son derece yavaş davrandığını söyledi. 

     
Ekonomik reformların halkta hoşnutsuzluğa neden olduğunu, ancak temel amacının kan akmasını önlemek olduğunu vurgulayan Gorbaçov, "Sivil bir savaş yaşanabilirdi. Nükleer silahlarla donanan bir ülkede iç savaş..." diye konuştu. 

     Kendisini hala mutlu bir insan olarak nitelendirdiğini kaydeden, Nisan ayında 80 yaşını deviren Gorbaçov, "Ben kendimi verdiğim kararların olumlu değişikliklere yol açtığı önemli olayların merkezinde buldum" dedi. 

     Gorbaçov, kendisine yönelik darbe öncesinde Kırım'a tatile gitmesinin hata olduğunu belirterek, dönemin ABD Başkanı George Bush'un darbe konusunda kendisini uyardığını, ancak bunu dikkate almadığını söyledi. 

     

     -Gorbaçov'a yönelik darbe girişimi- 

     

     Sovyetler Birliği dönemi Komünist Parti'sinin önde gelen isimleri 18 Ağustos 1991 tarihinde bir araya gelerek ülkenin kontrolünü almak ve Gorbaçov'un "perestroyka" denilen siyasi ve ekonomik reform programını sona erdirmek için harekete geçmişti. Darbeciler hükümetin iktidarını merkezden alıp SSCB'yi oluşturan cumhuriyetlere verecek birlik anlaşmasını önlemeyi hedefliyordu. 

     Başta Gorbaçov'un yardımcısı Gennadi Yanayev, Başbakan Valentin Pavlov ve KGB Direktörü Vladimir Kryuçkov olmak üzere Komünist Parti'nin önde gelen 11 kişilik Devlet Acil Durum Komitesi, Gorbaçov'un yazlık konutunda olmasından faydalanarak 18 Ağustos'ta harekete geçmişti. 

     Gorbaçov'dan olağanüstü hal ilan etmesini ya da istifa ederek yerine Yanayev'i geçici başkan olarak atamasını isteyen parti kurmayları 19 Ağustos'ta yayımladıkları açıklamada Sovyetler Birliği'ni "ulusal felaketten" kurtarmayı amaçladıklarını savunmuşlardı. Ancak halktan gerekli desteği göremeyen darbe girişimi başarısızlıkla sonuçlanmıştı. 

     Darbe 21 Ağustos'ta sona ermiş, askerler Moskova sokaklarından çekilirken, Gorbaçov Moskova'ya geri dönmüştü. Darbenin liderleri tutuklanmış, ancak İçişleri Bakanı ve eşi istifa etmişti. Vatan hainliğiyle yargılanan darbeciler 1994'te affedilmişti.