Tek tuşla 2 milyar dolar batırdı

İngiliz polisi yaptığı açıklamada, sahtecilik şüphesiyle 31 yaşında Kweku Adoboli adlı kişiyi gözaltına aldığını bildirdi. İsviçre'de yayımlanan Neue Zürcher Zeitung (NZZ) gazetesi, gözaltına alınan kişinin UBS'nin Londra'daki menkul kıymetler biriminde çalıştığını yazdı.

 

Adoboli'nin borsa yatırım fonu direktörü olduğu belirtildi.

 

UBS'den bir sözcü de “vakayla ilgili olarak Londra'da bir banka çalışanının gözaltına alındığını teyit edebileceğini” söyledi.

 

UBS'nin, çalışanlarına gönderdiği elektronik postada, “Haberler üzücü olmasına rağmen, şirket bundan etkilenmeyecek. Müşterilerinize yoğunlaşmaya devam etmenizi istiyoruz. Bu belirsiz zamanlarda sizin desteğinize güveniyorlar” denildi.

 

Banka, “gerçeği ortaya çıkarmak için bütün yolların deneneceğini” kaydetti.

 

İsviçre finansal piyasalar düzenleyici kuruluşu FINMA da UBS'nin kaybına yol açan vakayla ilgili bilgilendirildiğini ve UBS ile yakın temasta olduğunu açıkladı.

UBS'nin hisseleri yüzde 7,8 değer kaybetti.

 

UBS, “yatırım bankacılığında bir çalışanın yetkisiz bir işlem yaptığının belirlendiğini, bu işlem sonucu 2 milyar dolar kadar zarar ettiğini” açıklamıştı.

 

Piyasa uzmanları, bu vakanın UBS'ye olan güveni sarsacağını, risk yönetimiyle ilgili açık sorun olduğu yorumunu yaptılar.

 

İsviçre devletinin, yatırım bankacılığı bilançosundaki zehirli (toksik) varlıkların yol açtığı büyük zararlar nedeniyle 2008 yılında kurtardığı UBS, ABD'li yetkililerle vergi kaçakçılığı konusunda ihtilafa düşerek 300 müşterisinin ismini vermiş ve 780 milyon dolar para cezası ödemişti. UBS, daha sonra 4 bin 450 Amerikalı müşterisinin verilerini teslim etmeyi kabul etmişti.

 

Yatırım bankacılığı biriminde 18 bin olmak üzere küresel çapta 65 bin kadar kişiye istihdam sağlayan UBS, geçen ay 2,3 milyar dolar tasarruf etmek için 3 bin 500 çalışanının işine son vereceğini açıklamıştı.

 

Eski Almanya Merkez Bankası (Bundesbank) Başkanı Axel Weber, gelecek yıl Mayıs ayında ABS yönetim kuruluna girmesi ve 2013 yılında başkan olması bekleniyor.

 

TARİHTEKİ ÖNEMLİ MALİ SUÇLAR

 

-EKİM 2010- UBS'deki olay 2008 yılında Fransa'da Societe Generale Bankası çalışanı Jerome Kerviel vakasını akla getiriyor. Kerviel'ın hatalı işlemi sonucu banka 4,9 milyar avro zarar etmişti. Mahkeme, Ekim 2010'da emniyeti suistimal, yetkisi olmamasına rağmen bilgisayar üzerinden işlemlerde bulunmak ve sahtekarlıktan suçlu bulduğu Kerviel'a 2 yılı tecilli toplam 5 yıl hapis cezasına çarptırmış ve 4,9 milyar avroyu ödemesine hükmetmişti.

 

-NİSAN 2010 - MF Global adlı Amerikan şirketine çalışan Evan Dooley, buğdayda vadeli işlemler sözleşmesinde spekülatif işlemler yaparak şirketi 141 milyon dolara zarara uğrattı. Dooley, yolsuzluk ve diğer suçlardan mahkemeye çıkarıldı.

 

-ŞUBAT 2009- Londra'da Merrill Lynch çalışanı Alexis Stenfors'a, kayıplarını gizlemek için işlem pozisyonunu kasten fazla değerli gösterdiği için 5 yıl işlem yasağı geldi. Stenfors'un hatalı işlemi ABD'li bankaya 456 milyon dolar zarara mal oldu.

 

-TEMMUZ 2006 - Avustralya'da National Australia Bank (NAB) çalışanı döviz opsiyonları işlemcisi David Bullen ve Vince Ficarra, bankayı 2004 yılında 187 milyon dolar zarara uğratmaktan hapse mahkum edildi. Bullen ve Ficcara, primleri korumak ve kayıpları gizlemek için yanlış işlemler yapmaktan suçlu bulunmuştu.

 

-MART-NİSAN 2006 - Hedge fon Amaranth Advisors, New York Ticaret Borsasında (NYMEX) doğalgaz sözleşmelerinde 6,4 milyar dolar zarar etti. ABD Vadeli Emtia Ticaret Komisyonu Amaranth ve eski baş işlemcisi Brian Hunter'ı vadeli doğalgaz fiyatlarını yönlendirmeye çalışmakla suçladı.

 

-ŞUBAT 2002 - Allied Irish Bank, döviz işlemcisi John Rusnak'ın ABD'li bağlı şirket Allfirst'ü 691 milyon dolar zara etmesine yol açtığını açıkladı. Rusnak, 1997 ve 2001 yılları arasında 850 bin dolar kazanmasına yol açan bir plan uyguladığını kabul ettikten sonra 7,5 yıl hapse mahkum edildi.

 

-MART 1998 - ABD'de General Electric'e (GE) bağlı Kidder Peabody şirketi çalışanı Joseph Jett, uygun kayıtlar tutmayarak ve kayıpları gizlemek için bankayı 350 milyon dolar tutarında kar etmiş gibi gösterdi. Ancak gerçekte olmayan bu kar sonunda GE'nin şirketi satmasına yol açtı. Jett, Eylül 2007'de 8,2 milyon dolar kaybı ödemeye ve 200 bin dolar para cezasına çarptırıldı.

 

-HAZİRAN 1996 - Japonya'da Sumitomo şirketi, baş işlemci Yasuo Hamanaka'nın metal borsasında yetkisiz bakır işlemleri nedeniyle 10 yılda 2,6 milyar dolar zarar etti. Sumitomo, dünya bakır ticaretinin yüzde 5'in kontrol ettiğine inanılan grubun başında olduğu için “yüzde 5” lakaplı Hamanaka'nın işine son verdi. Hamanaka 8 yıl hapse mahkum edildi.

 

-EYLÜL 1995 - Japon Daiwa Bank, ABD'li yöneticilerinden biri olan Toshihide Iguchi'nin yetkisi olmadan yaptığı tahvil işlemleri nedeniyle 1,1 milyar dolar zarar etti. Iguchi, 1996 yılında hapse mahkum edildi.

 

-ŞUBAT 1995- İngiltere'nin en eski yatırım bankalarından biri olan Barings Bank, Singapur'da İngiliz bankacı Nick Leeson'ın türev piyasalarda 1,4 milyar dolar zarar etmesiyle battı.

 

Japonya'da Kobe depreminden sonra Asya borsalarının çökmesiyle limitlerinin üzerinde açtığı pozisyonlarında bankayı büyük zarar uğratan Leeson, Singapur'da hapse mahkum edildi. İngiltere Kraliçesinin hesabı bulunduğu için “Kraliçenin bankası” olarak bilinen ve 1762 yılında kurulmuş Barings Bank, daha sonra 1 sterline Hollandalı ING bankasına satılmıştı.