İsrail’in Türkiye’yle gerilen ilişkileri İsrailli askeri firmalar üzerindeki baskıyı yoğunlaştırıyor. İsrail gazetesi Haaretz’in haberine göre, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin sipariş verdiği erken uyarı ve kontrol hava aracı AWACS’ların üreticisi Boeing firmasına İsrailli tedarikçilerin resmi makamların telkini üzerine gerekli parçaları temin etmemesi kriz yarattı.
Defense News’a dayandırdığı haberinde Haaretz, Savunma Bakanlığı’nın AWACS parçalarının üreticisi Elta şirketine sevkıyatı durdurma emri verdiğini belirtti. Bütün hisseleri devlete ait olan ve İsrail’in önde gelen askeri teknoloji şirketi Elta, Boeing’e göndermesi gereken 4 parçadan sadece 2’sini gönderdi.
Radar teknolojilerinde uzmanlaşmış Elta, AWACS’ların operasyon başarısı için çok önemli olan radar sistemlerinin tedarikçisi. Defense News’a konuşan kaynaklara göre teslimatlarda yaşanan gecikme ‘siyasi ve Türkiye’yle gerilen ilişkilerden kaynaklanıyor’.
Elta’dan bir yetkili ‘2012 sonuna kadar araçların Türkiye’ye teslim edilmesi için Boieng’le görüşmelerin sürdüğünü’ kaydetti. Amerikan firması Boeing’in Türkiye’nin yanısıra Güney Kore’nin sipariş verdiği uçakların zamanında teslim edilmesi için başka ülkelerdeki tedarikçilerine başvurma ihtimali de güçlü gözüküyor.
AWACS’ların teslimatı 4 yıl gecikti
Türkiye 2003 yılında ABD’den 4 adet Awacs uçağı almış karşılığında 1.5 milyar dolar para ödemişti. 2008’de yapılması gereken teslimat çeşitli gerekçelerle bugüne kadar gerçekleşmedi. Boeing firması gecikmenin ‘yazılım modifikasyonundaki bazı aksaklıklardan’ kaynaklandığını ileri sürmüştü. Boeing’in tazminat ödemesi gündeme gelirken, Mart 2011’de ABD Başkanı Barack Obama Başbakan Tayyip Erdoğan’la ikili görüşmesi sırasında uçakların 2012 sonuna kadar teslim edileceğini belirtmişti. Türkiye, 24 saat aralıksız havada uçarak radarıyla 320 kilometrelik bir alanı tarayabilen AWACS’lardan satın alan dünyada beşinci ülke.