‘Suriye Halkının Dostları’ grubunun Paris’te gerçekleşen üçüncü zirvesinde konuşan Clinton, Türkiye’nin NATO’nun güvenlikle ilgili danışma mekanizmasını düzenleyen 4. maddenin yürürlüğe girmesi için başvurmayı düşündüğünü söyledi.
ABD-Türkiye yardım merkezi kurabilir
Önceki gün “Bu çatışma bir NATO üyesinin sınırında meydana geliyor” diyen Clinton dün yaptığı konuşmada da “Türkiye son iki gündür bakanlar zirvemizde NATO ile Suriyeli sığınmacıların yükünü ve bir hafta önce sınırda Suriye’den Türkiye’ye ateş açılmasını görüştü. Türkiye, resmi olarak herhangi bir üyenin sınır bütünlüğü, siyasi bağımsızlığı ya da güvenliği tehdit edildiğinde NATO içinde danışma mekanizmasını harekete geçiren 4. maddeyi işletmeyi düşünüyor” dedi. Clinton, ABD ve Türkiye’nin yabancı ülkelerden gönderilen yardımın toplanması ve Suriye içindeki gruplara dağıtımı konusunda muhaliflere yardım etmek için sınıra yakın bir bölgede “yardım merkezi” kurabileceklerini de ekledi.
5. maddenin ön şartı sayılıyor
NATO’nun 4. maddesi çerçevesinde bir üye ülke ulusal güvenliği, sınır bütünlüğü ya da bağımsızlığı tehlike altına girmesi halinde istişareler için diğer üye ülkeleri toplantıya çağırabiliyor. Türkiye daha önce Şubat 2003’te Irak İşgali’ne gidilen süreçte 4. maddenin işletilmesini talep etmişti. Ancak NATO üyesi ülkeler Türkiye’ye herhangi bir koruma sağlanamayacağını söylemişti. 4. madde aynı zamanda NATO kurucu anlaşmasının 5. maddesi için bir ön şart olarak da görülüyor. 5. madde ise bir üye ülkeye yapılan saldırının tüm ülkelere yapılmış bir saldırı olarak kabul edilmesi anlamına geliyor. Suriye askerlerinin Türkiye’ye doğru ateş açarak Kilis kampında bir kişiyi öldürmesi üzerine 5. maddenin işletilebileceği gündeme gelmiş, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan da bu ihtimali doğrulamıştı.