Trabzon'un Maçka ilçesinde bulunan tarihi Sümela Manastırı konusunda Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Vakıflar Genel Müdürlüğü arasındaki anlaşmazlık yıllar öncesine dayanıyor. Vakıflar, 19 Eylül 1991'de Maçka Asliye Hukuk Mahkemesi'ne, Sümela Manastırı'nın Hazine'nin değil, vakfın malı olduğunu öne sürerek dava açtı.
Dava kapsamında dosya bilirkişiye gönderildi. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Hüseyin Hatemi yaptığı inceleme sonucunda, Sümela'nın vakıf malı olduğunu belirledi. Mahkeme, 1999'da davayı Sümela'nın vakıf malı olduğu kararına vararak sonuçlandırdı. Ancak manastır, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın himayesindeydi. Sonuç olarak, Vakıflar, 'turizm amaçlı' ve 'restorasyon' yapılması şartlarıyla Sümela'yı bakanlığa 10 yıllığına tahsis etti, kiralama bedeli olarak da yıllık 60 TL olarak belirledi. Bu oran her yıl TEFE oranında artırıldı, en son 2010'da ödenen kira bedeli 270 TL oldu.
60 TL'DEN 90 BİN TL'YE
Vakıflar Genel Müdürlüğü kısa bir zaman önce süresi dolan sözleşmeyi yenilemek isteyen Kültür ve Turizm Bakanlığı'na, çok düşük bir kira ödendiğini ancak manastırdan her yıl ortalama 850 bin lira kazandığını belirterek bu oranın günümüz şartlarına göre artırılması gerektiğini iletti. İki kurum arasında süren sıkı pazarlıklar sonucunda Sümela'nın kirasına nisan ayı başında 333 kat zam yapılarak, yıllık 90 bin TL'ye çıkarıldı. 10 yıl geçerli olacak sözleşmede kira oranı yine her yıl TEFE ve TÜFE oranında artırılacak.
Komik rakamlar alınıyordu
VakIflar Bölge Müdürlüğü görevinden, milletvekili aday adaylığı için istifa eden Mahzar Yıldırımhan, 10 yıl önceki kira bedelinin reeli yansıtmadığının altını çizerek, 'Son yıllarda Genel Müdürlüğümüz, bütün mülkiyetlerinden reele yakın kira almaya başladı. Çünkü birçok yerden komik kiralar alınıyordu. Sonuçta buralardan kazanılacak para yeni restorasyonlara gidecek' dedi.
Gürkan Ata / Akşam