Geleneksel Şile Bezinin Tarihçesi

Bir milletin kültürel değerlerini, tarihini, sanat anlayışını en iyi şekilde ifade ettiği alanlardan biri olarak kabul edilen el sanatları, geçmişten günümüze yörelerin yaşam öykülerini, eserlerini canlı olarak bizlere sunmuştur. Şile Bezi dokumacılığının ortaya çıkış tarihi tam olarak bilinmemekle beraber 150 senelik bir geçmişinin olduğu söylenmektedir. Şile ilçesinde halkın kendi giyim ihtiyacını karşılamak amacıyla 1950 senesine kadar ketenden giysiler ürettikleri bilinmektedir. İlçe merkezinden doğuya doğru uzanan Karadeniz kıyı köylerinde Kabakoz, Karacaköy, Bozgaca, Kızılcaköy ve Yeşilçay’a kadar uzanan köylerde Şile Bezi’nin ilk defa dokunduğu söylenmektedir (Kaynak: ONLINEGIYIM ).
 

Şile Bezi Giysiler Onlinegiyim.com’da
 

Natalia Adamantidu yayımladığı “Mübadele Öncesinde Şile’de Yaşam” adlı kitabında 1923 senesinden önce kadınların kızlarına çeyiz hazırlamak amacıyla yünlü, pamuklu ve ipekli kumaşlar dokuduğunu belirtmiştir. Dokudukları bu kumaşlardan mendil, gömlek, masa örtüleri dikip daha sonra ince ince süslemişlerdir. Bu dönemde kadınlar ipek böceğinden ipek elde etmiş, yıkanmamış yünden dokumalar yapmışlardır.
 

Prof. Sabih Gözen’in kaleme aldığı “Şile Bezi” adlı makalede ise Şile Bezi’nin Berlin’e trenle Köstence üzerinden gidildiği ve bu yolculuk esnasında işlemeli Romen bluzlarının dikkat çektiği belirtilmiştir. Bu Romen bluzlarının o zamanlar Berlin’den İstanbul’a gelenlerin yakınlarına hediye olarak getirdikleri ve bu bluzların kumaşlarının biraz daha iyi terbiye edilmiş Şile bezlerinden farkı olmadığı yazılmıştır.
 

1971 yılında Batı Almanya, Fransa, Hollanda, İsviçre ve Amerika Birleşik Devletleri’ne yaklaşık olarak 30 milyon liralık Şile Bezi ihracatı yapılmıştır. Bu yıllarda hippilerin Türkiye’ye ziyaret ettiği dönemde beğenip giyindikleri, ülkelerine dönerken yakınlarına hediye etme amaçlı satın aldıkları Şile bezinden giysiler Avrupa’ya kadar yayılmıştır. Paris’te doğu motiflerinin moda olduğu 1971 senesinde el işi motiflerle süslenmiş Şile bezlerinden giysiler Paris’te ünlü butiklerde tanesi 60 Fransız frangından (200 lira) satılmıştır.
 

1972 senesinde İngiltere’de bulunan bazı satıcılar dergi ve gazetelere Şile Bezinden giysiler ile ilgili reklam vermiş, müşterilerine özel sipariş ile Türkiye’den Şile Bezinden üretilmiş giysiler getirtebileceklerini yazmışlardır. İngiltere’de Şile bezinden bluzlar 2,75 İngiliz sterlininden (100 tl) satılmıştır.
 

Türkiye’de ise 1970’lerin ünlü moda tasarımcısı Zuhal Yorgancıoğlu, Şile Bezinin 1970’lerde moda olmasıyla dünya modasının hakimiyetini elinde tutan Avrupalı tasarımcılar ile büyük bir rekabete girdiğini belirtmiştir. 1973 yılına gelindiğinde Şile Bezi modacılar tarafından hem mayo olarak hem plaj giysisi olarak üretilmiştir. İtalyan modası 1973 yazında plaj renklerini mavi ve sarı olarak ilan etmiş, işlemesiz Şile bezi giysiler plaj giyiminde de sıkça kullanılmıştır.