Abdullah Gül’ün zor seçimi

Ankara kulislerinde, gözlerin çevrildiği Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün, kararını verirken, yasal mevzuatın yanı sıra Türkiye’nin içinde bulunduğu durum, yaşanan iç ve dış sorunlar, referandumun maliyeti ile referanduma gidilmesi halinde bunun hangi koşullar ve atmosferde yapılacağını da gözeteceği belirtiliyor.

Kanuna göre, yasal sürelerin tamamı kullanıldığında referandumun kışın en sert dönemi olan 23 ya da 30 Aralık’ta yapılması gerekecek. Suriye ile doruk noktasına ulaşan gerilim ve kış aylarında, başta sandık güvenliği olmak üzere gözönüne alınması gereken iç güvenlik koşullarının da Çankaya Köşkü tarafından değerlendirmeye alınması bekleniyor. Gül, referandum kararı alması halinde, Türkiye, yerel seçim, cumhurbaşkanlığı seçimi ve genel seçimler zincirinin başına bir başta sandık daha eklemiş olacak.

 

Hükümetin karşısındaki 2 yol

Gül, bu durumu gözeterek, teklifi, madde metni ya da gerekçesi nedeniyle TBMM’ye iade edebilir. Ancak TBMM’nin bu durumda teklifi, 367’nin üzerinde bir oyla kabul etmesi gerekiyor. Bu nedenle iade halinde hükümetin önünde ya teklifi yeniden Genel Kurul’a getirmeyerek seçimi erkene alma hedefinden vazgeçme ya da referandum riskini gözeterek yeniden görüşme seçenekleri olacak. 
 

İade halinde düzenleme TBMM Anayasa Komisyonu’nda yeniden görüşülerek, hemen ertesi gün TBMM Genel Kurulu’na getirilecek. İlk tur oylamada 330’dan fazla oy alınırsa, ikinci tur oylamaya geçilecek. İkinci tur oylama ise ilk turun üzerinden 2 tam gün geçtikten sonra yapılacak. Paketin tümü üzerindeki oylamada, yeniden 330 ila 367 arasında bir oyla kanun kabul edilirse, kanun yine referandum aralığında kaldığından mecburen referandum yapılacak. 
 

Kanunun 367 ve üzerinde bir oyla kabulü halinde ise gözler yeniden Gül’ çevrilecek. Gül, isterse paketi referanduma götürebilecek. Bu yolu seçmezse, kanunu onaylayacak ve yerel seçim erkene alınmış olacak.

Gül,  referandum kararı da alabilir. Su durumda kanun Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra Yüksek Seçim Kurulu takvim belirleyecek.  Resmi Gazete’de yayımdan sonra en geç 60 gün içinde referandum yapılıyor.  Gül’ün 15 günlük inceleme süresini kullandığı, YSK’nın da 60 günlük sürenin son günü referandum yapılmasını uygun göreceği düşünülürse, referandum sandığının 23 ya da 30 Aralık’ta kurulması gerekecek.