İran, Türkiye'den zeytin ithalatını düşürdü

Döviz sıkıntısı yaşayan İran, sofralık zeytin ithalatını düşürmek için önce gümrük vergisi oranını yüzde 20’den 90’a çıkardı, ardından zeytin ithalatını izne bağladı. Türkiye’nin üç yıl önce 4 bin ton olan İran'a sofralık zeytin ihracatı, 2011-12 sezonu sonunda 527 tona geriledi.

 

Son yıllarda Irak pazarında ciddi gelişme gösteren Türk zeytincilik sektörünün, İran’a ihracatı bürokratik engeller sebebiyle durma noktasına geldi. Türkiye, 2009-10 sezonunda İran’a sofralık zeytin ihracatını yüzde 113 artarak 3 milyon 922 bin dolar seviyesine çıkarmıştı. 2011'de Türkiye’den zeytin ihracatındaki gümrük vergisini yüzde 90’a çıkaran İran, ithalatını kademeli olarak düşürdü. Bu sezon İran’a siyah zeytin satılamazken yeşil zeytin ihracatı ise 122 ton seviyesinde oldu.

 

İran’dan Türk zeytinine büyük talep olduğunu belirten Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi M.Kadri Gündeş, İran devleti tarafından zeytin ithalatçılarına ithalat izin belgesi verilmediğini, bu yüzden Türkiye’nin sofralık zeytin ihracatının durduğunu kaydetti. İran’da 2011-12 sezonunda 32 bin ton, 2012-13 sezonunda ise sadece 5 bin ton sofralık zeytin üretildiğine işaret eden Gündeş, 45 bin ton civarında sofralık zeytin tüketen İran’ın geçmiş yıllarda ithalatta birinci tercihinin Türkiye olduğunu, onu Suriye, Yunanistan ve İspanya’nın takip ettiğini aktardı. Türkiye, Yunanistan ve İspanya’dan zeytin ithalatında yüzde 90 ve zeytinyağında yüzde 50, Suriye’den zeytin ve zeytinyağı ithalatında ise yüzde 4 gümrük vergisi uyguladığına dikkat çeken Gündeş, şunları kaydetti: “Yüksek gümrük vergisine rağmen Türk zeytinine talep var ancak İran devleti, döviz sıkıntısı nedeniyle ithalatçılara izin belgesi vermiyor. Ekonomi Bakanımız Sayın Zafer Çağlayan ve diğer yetkililer bu konuda bir çalışma yaptığı takdirde İran pazarında eski ihracat rakamlarını çok rahatlıkla yakalayıp geçebiliriz.” Türkiye’nin önümüzdeki dört beş yıllık süreçte 650 bin ton zeytinyağı ve 1 milyon 200 bin ton sofralık zeytin üretimi hedeflediğine vurgu yapan M.Kadri Gündeş, “Bu rekoltenin iç piyasada tüketilmesi mümkün değil. 2023 yılında 3,8 milyar dolar hedefimize, öncelikle komşu ülkelere ihracatımızı arttırarak ulaşabiliriz. İran, ihracat hedefine ulaşmada çok önemli bir ülke.” diye konuştu.